BARIŞ MANÇO

Çocukluğumdan bu yana hep aklımda, hep dilimdeydi onun şarkıları. Ölümünün hemen ardından çıkan Mançoloji albümünde en güzel eserlerini bir araya getirmişti. Neler yoktu ki o albümde. ‘Dağlar Dağlar’, ‘Can Bedenden Çıkmayınca’, ‘Gülpembe’, ‘Aynalı Kemer’, ‘Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’ ve daha niceleri.  

Her şarkısı, her sözü insanı kendisinden geçiriyordu. Sanki şarkı değildi onun eserleri. Bir hayat bilgisi dersiydi, bir matematik dersiydi, bir târih dersiydi. Dinlerken Barış Manço’nun şarkılarını neşelenmek ya da efkârlanmak normaldi belki ama onun ötesinde anlamlar taşıyordu onun şarkıları.

Yaşadığı dönem ve insanlar belki onun bu sözleriyle kendilerine çeki düzen veriyordu. Yoksa bu sözler nasıl çıkardı ortaya:

‘’ Yaz dostum

Güzel sevmeyene adam denir mi?

Yaz dostum

Selam almayana yiğit denir mi?

Yaz dostum

Altı üstü beş metrelik bez için

Yaz dostum

Boşa geçmiş ömre yaşam denir mi?’’

Güzel sevmeyene adam denmeyeceğini, selâm almayana yiğit denmeyeceğini, beş metrelik bez için boşa yaşanan içini doldurmadığın bir ömrün neye yarayacağını sorgulatıyordu insana. Dünyada kalacak dertlerle dertlenmek yerine sâlih amele yönlendiriyordu sanki sözleriyle. Derdini anlatırken o kadar naif, o kadar güzeldi ki Barış Manço…

‘’Yıllardır sürüp giden bir pay alma çabası

Topu topu bir dilim kuru ekmek kavgası

Bâzen durur bakarım bu ibret tablosuna

Kimi tatlı peşinde kimininse tuzu yok’’

Toplamda beş dakîkalık bir şarkıya, yüzlerce sayfalık bilgi sığdırmış gibi hissediyorum bu şarkıyı ne zaman dinlesem. Hangi sözünü önüme alsam beni bambaşka diyarlara götürüyor Barış Manço. Bu hepimiz için geçerli değil mi aslında? Türk Milleti’nin içinde yetişen ve bu milletin kültürünü her zaman başının üzerinde taşıyan Barış Manço, milletine borcunu bu şarkıları yazarak ödüyordu belki de. Onun gittiği yolda birçok engel olmasına rağmen o çizgisini hiç bozmadan insanlara öğüt veren, Türk Milleti’nin kültüründe olan değerleri ortaya çıkarmaya gayret ediyordu. Türk Milleti kadir kıymet bilen millettir. Böylesine önemli bir değeri her zaman başının üzerinde taşımayı bilmişti.

‘’Diyeceğim o ki kişi yetinmeli

Yaşam dediğin kısacık bir çizgi

Namus, şeref, onur hepsi güzel ama

En önemlisi helâl alın teri’’

Bu dönemin şarkı sözlerine bakınca daha bir anlıyor insan Barış Manço’nun değerini ve güzelliğini. Sevdiğine kavuşmak için mücâdele etmenin tadını, alın teri için verilen mücâdele etmenin hazzını, ölümü, yaşamı onun şarkı sözlerinde daha iyi anlıyor insan. Her şeyi tükettiğimiz günlerde ortaya çıkıp, ‘Diyeceğim o ki, kişi yetinmeli’ diyecek kaç sanatçımız kaldı ki şunun şurasında? Ya da kaç yürek kaldı bu sözleri anlayacak, tefekkür edecek ve hayatına uygulayacak?

Başka bir adamdı Barış Manço. Hayatıyla, saçlarıyla, aşağıya sarkıttığı bıyıklarıyla bambaşkaydı. Sâdece şarkı sözleriyle mesaj vermiyordu insanlara, bizlere. Ölmeden önce yaptığı son konuşmada hepimizin içini acıtan şu sözleri söylüyordu Barış Manço: ‘’Ülkemin içinde bulunduğu ortamdan dolayı artık albüm yapmak istemiyorum. Dört  bin yıllık Türk Milleti hayatının en kavgalı, en uzlaşmaz, en gürültülü dönemini yaşıyor. Ben bu karmaşa içinde bir albüm yapmayı düşünmüyorum. Ben insanlara hayatım boyunca doğrulukları anlattım. Geldiğimiz bu noktada doğrulukları anlatmamın işe yaramadığını düşünüyorum. Çok  üzgünüm.’’ İğneyi kendine çuvaldızı ise hepimize batırıyordu!

BBC’ye verdiği röportajda ise ne kadar değerli, ne kadar önemli bir insan olduğu anlaşılıyordu her cümlesiyle, her kelimesiyle.

‘’Biz ülkeleri Türkiye’nin dostu olanlar ve olmayanlar olarak ikiye ayırırız. ÇÜNKÜ BİZ KENDİMİZİ DÜNYANIN MERKEZİNDE GÖRÜYORUZ’’

Belki de bu yüzden çok sevdik biz Barış Manço’ yu. Türk Milleti’nin kültürünü, değerlerini, mâneviyatını en güzel hâliyle bize aktardığı için. Türk Milleti’ni anlatırken târihin eski dönemlerine gidip Mete Han’dan, Bile Kağan’dan, Kürşad’dan bahsettiği için. Peygamber Efendimizi anlatırken ki naif sözleri için…

‘’ Sabret gönül sabret sakın isyan etme

Bir gün elbet bitecek bu çile isyan etme

Dört kitaptan başlayalım istersen gel söze

Orda öyle bir isim var ki kuldan öte kuldan ziyade

O’nu düşün ona sığın O senden öte benden ziyade’’

Ruhun şâd olsun Barış Manço… Mekanın cennet olsun…Seni çok özlüyoruz…